لوله کاروگیت چیست؟

لوله‌های کاروگیت پلی اتیلن یکی از انواع لوله‌های پلیمری هستند که از آن‌ها در فاضلاب‌ها جهت هدایت آب‌های سطحی و فاضلاب‌های شهری استفاده می‌شود. لوله‌های کاروگیت به دلیل داشتن دو جداره مجزا، به لوله پلی اتیلن دوجداره یا پلی اتیلن فاضلابی هم معروف هستند.

سطح بیرونی این لوله‌ها اسپیرال یا موج دار و سطح داخلی آن‌ها صاف و صیقلی است. لازم به ذکر است که این لوله را با نام‌های دیگری مانند لوله پلی اتیلن فاضلابی شیار دار، لوله آکاردئونی و لوله خرطومی فاضلاب نیز می شناسند. این مدل از لوله‌های کاروگیت را از جنس پلی اتیلن با دانسیته بالا HDPE که شامل pe80، PE100، PE80، مواد پلی پرو پلین PPیا پی وی سی (pvc) می‌شود، تولید می‌کنند.

در ادامه با استفاده از مواد شیمیایی دیگر اعم از دوده و مستربچ رنگی به میزان کم تر از ۳ درصد مواد اولیه، این لوله ها را مستحکم می‌کنند.

مهم‌ترین وظیفه این نوع از لوله‌ها انتقال سیالات است. زمانی که نگاهی به این نوع از لوله‌ها می‌اندازیم می‌بینیم که درون لوله‌های کاروگیت فشار بار مطرح نیست. زیرا سیالات درحال عبور از داخل لوله‌ها دارای فشار بار داخلی نیستند ولی سطح بیرونی همه فشارهایی که به آن وارد می‌شود را تحمل می‌کند.

به همین دلیل سطح بیرون این نوع از لوله‌ها را به صورت مارپیچی می‌سازند، زیرا استحکام لوله را در مقابل این فشار‌ها افزایش می‌دهد و سطح صاف داخلی و انعطاف پذیر آن مانع از تجمع رسوب و گرفتگی لوله می شود.

البته ناگفته نماند که بخش درونی لوله‌های کاروگیت که صاف و صیقلی است را به رنگ آبی یا زرد و بخش بیرونی را که شیار دار است را به رنگ مشکی تولید می‌کنند. استفاده از رنگ آبی و زرد برای بخش درونی این لوله‌ها نیز به موضوع ویدئوگرافی اشاره می‌کند، زیرا کارفرما برای ردیابی می‌تواند از ویدئوگرافی استفاده کند.

لوله‌های کاروگیت هم مثل لوله‌های فولادی، چدن، استیل و سایر لوله‌های دیگر نیاز به اتصال به یکدیگر دارند. برای اینکه لوله‌های کاروگیت را به یکدیگر متصل کنند روش‌های مختلفی وجود دارد. در نمونه روش‌های جدید، اتصال لوله‌های کاروگیت و پل اتیلن، بر مبنای شرایط فشار داخلی و خارجی لوله، نوع آب بندی لوله‌ها و میزان مقاومت آن‌ها در برابر فشارهای طولی و عرضی، تعیین می شود.

در این جا بهتر است بگوییم که برخی از شرکت‌های تولیدی این نوع از لوله ها، تولیدات خود را همراه با پوشش الیافی تولید می کنند که به آنها لوله کاروگیت PVC می گویند. اما در عمل می بینیم که انواع لوله های بدون آستر( پوشش ) کاربردهای قابل استفاده بیشتری دارد.

به طور کلی کاربردهایی که برای این نوع لوله‌ها در نظر گرفته شده است، از انتقال آب و فاضلاب گرفته تا محافظت از شیرآلات را در بر می‌گیرد. باید گفت که دلیل این کاربردها به خاطر ویژگی دوام و ماندگاری بالا، قیمت مناسب و وزن کم این لوله‌ها است.

در این جا لازم است یک نکته جالب را بدانید. لوله دوجداره کاروگیت، لوله پلی اتیلن کاروگیت، لوله کاروگیت، لوله دوجداره، لوله کنگره‌ای و … همگی نام لوله‌ای است که از دو لایه پلی اتیلن تشکیل شده باشند. لوله‌های دوجداره کاروگیت از نظر فشاری در3 دسته بندی تقسیم می‌شوند.

منظور از فشار ،فشار بار خارجی است، که به ترتیب عبارتند از ۱۶ -۳۱٫۵ -۶۴ کیلونیوتن که هرکدام برای مصارف خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.

لوله‌های پلی اتیلنی دوجداره کاروگیت تحمل بالایی را به جهت حجم خاک و مقاومت حلقوی دارند و فشار داخلی این لوله‌ها معمولا 2 یا 4 بار است و این لوله‌ها را نباید برای شبکه‌های تحت فشار استفاده نمود. جهت اتصالات این نوع از لوله‌های کاروگیت از کوپلر و واشر و یا جوش اکسترودر استفاده می‌شود.

انواع لوله کاروگیت

در این جا لوله‌ها را بر اساس قطرشان دسته بندی کرده و کاربرد هر یک را می‌نویسیم که شامل

1. لوله کاروگیت ۱۱۰ و ۱۲۵ میلیمتر
   از این سایز لوله‌ها برای فاضلاب خانگی و غلاف دور کابل برق استفاده می‌کنند.
2. لوله کاروگیت ۱۶۰ میلیمتر
   از این سایز لوله در فاظلاب‌های شهری، مجتمع‌ها، زهکشی و زیر کامیون‌ها استفاده می‌شود.
3. لوله کاروگیت ۲۰۰ میلیمتر
   از این سایز لوله که از جمله پر مصرف ترین سایزها است در سیستم‌های فاضلاب، زهکشی و غلاف دور لوله، کابل و… استفاده می‌کنند که قیمت بسیار مناسبی هم دارد.
4. لوله کاروگیت ۲۵۰ میلیمتر
   لوله کاروگیت ۲۵۰ میلیمتر، یکی ازپر مصرف ترین لوله هادر شبکه فاضلاب و زهکشی، بعد از لوله سایز ۲۰۰است.
5. لوله کاروگیت سایز ۳۱۵ و ۴۰۰ میلیمتر
   این سایز در شبکه‌های فاضلاب شهری، مجتمع‌ها، لوله‌های زهکشی و بیمارستان ها کاربرد دارد.
6. لوله کاروگیت ۵۰۰ میلیمتر
   این لوله‌ها در سیستم جمع‌آوری آب‌‌های سطحی، فاضلاب‌های شهری و دریچه‌های دسترسی مرتفع به کارگرفته می شوند و قیمت بالاتری دارند.
7. لوله کاروگیت ۶۰۰ میلیمتر
   لوله‌های ۶۰۰ میلیمتر در آب‌های سطحی، جمع‌آوری فاضلاب و مخزن پیاده روها به کاربرده می‌شوند.
8. لوله کاروگیت ۸۰۰ و لوله کاروگیت ‍۱۰۰۰ میلیمتر
   از این لوله‌ها در شبکه اصلی فاضلاب، پیاده روها، انتقال آب رودخانه و زهکشی استفاده می‌شود.

جدول سایز لوله کاروگیت

سایز لوله کاروگیت ( MM )	قطر داخلی ( MM )	قطر خارجی ( MM )	سایز لوله کاروگیت ( اینچ )
110	110	129	4
160	160	187	6
200	200	233	8
250	250	291	10
315	315	367	12
400	400	468	16
500	500	584	20
600	600	708	24
700	700	827	28

مشخصات فنی لوله کاروگیت

پلی اتیلن پایه مورد استفاده در تولیدات لایه‌های داخلی و خارجی لوله‌های دوجداره کاروگیت حتما باید از نوع پلی‌اتیلن با شاخص جریان MFI یکسان و در محدوده رواداری استاندارد گونه‌های مناسب پلی اتیلن pipegrade برای تولید لوله از نوع PE 80 باشد.

مواد اولیه ای که برای ساخت لایه‌های خارجی و داخلی لوله های کاروگیت استفاده می شود باید حتما مطابق با مفاد استاندارد ISIRI7174 باشد. همچنین باید توجه داشت که استفاده از هرگونه مواد پرکننده معدنی در مواد اولیه مصرفی جهت تولید لایه های داخلی و خارجی لوله کاروگیت مجاز نیست.

البته قابل ذکر است که بهتر است الزاما برای تولید مواد غیر مشکی که در لایه داخلی لوله استفاده می‌شود باید ۴/۰ درصد ماده مناسب ضد اشعه فرابنفش Anti-uv مورد استفاده قرار گیرد. از همه مهم تر این که مواد اولیه لوله کاروگیت، به جز فرآیند تولید گرانول و یا پودر نباید تحت تاثیر مستقیم و یا غیر مستقیم هیچ فرآیند دیگری قرارگرفته باشد. علاوه براین حتی نباید هیچگونه مواد بازیافتی به آن اضافه شده باشد.

مزایا و ویژگی لوله کاروگیت

لوله های کاروگیت از مابقی لوله ها متفاوت بوده و زبری کمتری دارند که باعث می شود مثلا برای لوله های فاضلاب که حاوی مواد جامد است، مواد در داخل لوله رسوب نکند و همچنین دفع فاضلاب با تولید اسیدسولفوریک همراه است که این لوله ها در برابر اثرات مخرب آن مقاوم هستند. برخی دیگر از این مزایا و ویژگی های کاربردی این نوع از لوله ها به شرح زیر است:
مزایای لوله و اتصالات دوجداره پلی‌ا‌تیلن :

• داررای مقاومت بالا در برابر خوردگی
• دارای محدود دمای کاری وسیع
• خاصیت انعطاف پذیری، امکان بارگیری و نصب آسان‌تر به دلیل قابلیت انعطاف بالای لوله‌های پلی اتیلن
• اتصالات مناسب با آب‌بندی کامل
• مقاومت جوش برابر و حتي بيشتر از لوله به دليل همگن بودن جوش و لوله
• رفتار هیدرولیکی بهتر
• مقاومت بالا در برابر سایش و خوردگی
• وزن سبک و امکان جابجایی راحت‌تر
• هزینه پائین انتقال و نصب
• عبور آسان شاره در لوله های آن
• قابلیت تولید در قطرهای بسیار بزرگ
• عدم واکنش پذیری در محیط بازی و اسیدی
• عدم تشکیل رسوب به دلیل سطح صقیلی داخل آن

کاربرد لوله کاروگیت

جالب است بدانید که اخیرا برای انتقال مواد در زیر زمین، از لوله‌های گاروگیت استفاده‌های زیادی می‌شود. زیرا این لوله به سبب داشتن جنس پلی اتیلنی در آزمایشگاه تولید شده و بنابراین هزینه کمتری دربردارند، به علاوه این لوله ها قابلیت بازیافت نیز دارند.

مهم ترین کاربردهای لوله کاروگیت:

• کاربرد در سیستم تصفیه آب
• کاربرد در سیستم های آبیاری
• استفاده در سیستم‌های زهکشی
• به کارگیری در سیستم‌های انتقال آب باران
• کاربرد در سیستم‌های تقسیم‌کننده آب
• کاربرد در سیفون‌های آب در جاده‌ها و رودخانه‌ها
• به کارگیری برای شبکه‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی در کشور
• به کارگیری برای شبکه‌های جمع‌ آوری و انتقال فاضلاب‌های شهری
• استفاده در سیستم‌های انتقال مواد صنعتی (اسیدها، بازها، نمک‌ها و… )

انواع اتصال در لوله کاروگیت

روش‌های اتصال در لوله کاروگیت با توجه به شرایط و میزان فشارهای داخلی و خارجی، آب‌بندی، مقاومت در برابر حرکت‌های طولی، مقاومت در برابر بار ناشی از پیش راندن یا کشیدن، شرایط کارگذاری و نصب و شرایط تولید لوله کاروگیت متفاوت است.

زمانی که می‌خواهیم دو لوله پلی اتیلن اعم از لوله کاروگیت را به هم متصل کنیم می‌توانیم یکی از انواع روش‌های زیر را استفاده کنیم:

1- اتصال به روش جوش لب به لب

شما در این روش که به آن اتصال حرارتی هم می‌گویند، دو سر لوله کاروگیت را به صورت همزمان و هماهنگ با هم با درجه حرارت بالا، کنار یکدیگر قرار می دهید. این کار شما باعث می‌شود لوله‌ها در دمای حدود 210 درجه سانتی‌گراد نرم شوند. زمانی که لوله‌ها نرم شوند، اتصال آن‌ها به راحتی انجام می‌شود.

2- اتصال لوله‌های کاروگیت به روش جوش الکتروفیوژن

این روش در مقابل روش های قدیمی تر مزایای بیشتری دارد. در این حالت، لوله‌ها به روش ایمن‌تری به هم متصل می شوند و از خاصیت ترموپلاستیک استفاده می‌شود. پلی اتیلن در واقع نوعی ترموپلاستیک است و برای همین در اثر حرارت نرم می‌شود و این باعث می‌شود که لوله‌ها در حالتی که نرم شدند راحت‌تر به هم متصل شوند.

اما اشتباه نکنید روش حرارت دادن در این مورد با روش لب به لب متفاوت است. سرعت عملکرد در جوش الکتروفیوژن بالاتر است و این روش برای پروژه های عمرانی بسیار بزرگ مناسب تر است.

3- اتصال لوله دو جداره فاضلابی به روش جوش اکستروژن

از این مورد بیشتر برای اتصال لوله‌های پلی اتیلن دو جداره فاضلابی یا لوله‌های کاروگیتی که بیشتر از 80 سانتی‌متر دارند، استفاده می‌شود. دراین روش اتصال لبه‌های دو لایه لوله‌های کاروگیت را با دستگاه حرارت می‌دهند و بعد با دستگاه اکسترودر، همه ی مواد مذاب پلی اتیلنی به دو لبه لوله تزریق می‌شود.

همین تزریق باعث اتصال لبه‌ها به یکدیگر می‌شود. انجام دادن چنین اتصالی کار هر کسی نیست و نیاز به مهارت و تخصص دارد

4- روش اتصال با کوپلینگ فشاری یا اتصالات مکانیکی

برخی از انواع لوله‌های کاروگیت، با قابلیت اتصال مکانیکی تولید می‌شود که می‌تواند سرعت نصب و اجرا را در پروژه بالا ببرد. این لوله‌ها همراه با شاخه‌های شش متری سوکت‌دار یا با کوپلر سرخود به بازار عرضه می‌شوند. در اتصال لوله‌ها به روش مکانیکی، اتصالات به صورت نر و مادگی تولید می‌شوند.

نحوه تولید لوله کاروگیت

روش تولید لوله های دوجداره ( لوله کاروگیت ) به سه دسته زیر تقسیم می شود:

1. لوله کاروگیت ( Corrugated Technology )
2. لوله اسپیرال ( Spiral Technology )
3. لوله کرتیودار ( Technology tube Core )

مراحل تولید لوله کاروگیت عبارتند از :

1. فرمولاسیون و تهیه مواد اولیه
2. اکستروژن، شکل دهی به صورت لوله
3. شکل دهی دیواره
4. خنک کاری و کالیبراسیون
5. اندازه گیری و برش